ตุงปี๋ใหม่เมือง

เมื่อถึงเดือนเมษายนของทุกปีก็จะเข้าสู่เทศกาลประเพณีปี๋ใหม่เมืองของทางภาคเหนือ วันปี๋ใหม่เมืองจะมีอยู่ด้วยกันหลายวัน เริ่มตั้งแต่วันแรก คือ "วันสังขารล่อง" วันนี้แต่ละบ้านก็จะนำเอาผ้าห่ม มุ้ง เสื้อผ้าออกมาซักให้ไหลล่องไปกับสังขารตามความเชื่อ...สมัยก่อนรุ่นปู่ย่าตายายเขาจะซักผ้าตามแม่น้ำ และให้สระผมโดยให้หันศีรษะไปตามทิศที่ทำนายไว้ตามหนังสือปี๋ใหม่เมือง วันต่อมาก็จะเป็น "วันเนาว์" หรือ "วันเน่า " คนเหนือจะเรียกว่าวันเน่า เป็นวันที่ทุกหลังคาเรือนจะทำขนมเพื่อนำไปทำบุญที่วัด และเป็นอีกวันที่ผู้เฒ่าผู้แก่บอกว่าห้ามด่า ห้ามว่าร้ายกัน เพราะจะทำให้ปากเหม็นเน่าตามชื่อของวัน และวันเน่ายังเป็นวันที่ต้องไปขนทรายเข้าวัดอีกด้วย วันต่อมาก็จะเป็น "วันพญาวัน" วันนี้ทุกคนก็จะแต่งตัวสวยด้วยเสื้อผ้าใหม่พากันไปทำบุญที่วัด วันนี้เป็นวันที่ผู้เฒ่าผู้แก่เขาห้ามเด็ดดอกไม้ ห้ามทะเลาะกัน ห้ามจ่ายเงิน ห้ามฆ่าสัตว์ตัดชีวิตด้วย และวันสุดท้ายของเทศกาลวันปี๋ใหม่เมืองก็คือ "วันปากปี" วันนี้ก็จะเป็นอีกวันที่ต้องไปวัดเพื่อทำบุญส่งเคราะห์บ้าน...

การก่อเจดีย์ทรายก็เป็นอีกประเพณีหนึ่งที่มีมาคู่กับเทศกาลปี๋ใหม่เมือง ซึ่งแต่ละบ้านก็จะพากันไปขนทรายเข้าวัดกันในวันเน่า เหตุที่ต้องขนทรายเข้าวัดก็เพราะว่าเวลาเราไปทำบุญที่วัดทุกครั้ง รองเท้าหรือเท้าเราก็จะเหยียบเอาทรายออกมาด้วย พอถึงวันปี๋ใหม่เมือง เราจึงต้องพากันไปขนทรายกลับคืนเข้าวัดให้เหมือนเดิม..

สำหรับตุงที่นำมาปักเจดีย์ทรายมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด เช่น ตุง 12 ราศีหรือตุงนักบัตร ตุงพญายอหรือตุงไส้หมู ตุงตัวผู้ ตุงตัวเมีย ตุงสามเหลี่ยมหรือตุงช่อ นำมาปักบูชาพระเจดีย์ทราย ตามความเชื่อว่าผู้ที่บูชาตุงตัวเปิ้งชีวิตจะรุ่งเรือง อยู่เย็นเป็นสุข ทำมาค้าขึ้น ตุงตัวเปิ้งมีทั้งหมด 12 ราศี มีชวด ฉลู ขาล เถาะ มะโรง มะเส็ง มะเมีย มะเมีย วอก ระกา จอ และสุดท้ายปีกุน นอกจากการบูชาตุงแล้ว ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้ คือ การตานไม้ค้ำต้นโพธิ์ เพื่ออุปถัมภ์ค้ำจุนชีวิตเราให้รอดพ้นจากสิ่งที่ก่อให้เกิดทุกข์อีกด้วย

หนังสือปี๋ใหม่เมือง

ตุงแบบต่างๆ 

ไม้ง่ามหรือไม้ค้ำต้นโพธิ์

วัดป่าลัน แม่สรวย เชียงราย

เล่าค่าวเมืองเหนือ

การเล่าค่าวเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านที่คิดคำค่าวและแต่งเองแล้วนำมาเล่าค่าวให้กันฟังในงานขึ้นบ้านใหม่ งานศพ งานปอยบวชลูกแก้ว และเล่าค่าวกันจนสว่าง สมัยก่อนที่เทคโนโลยียังไม่มี ไม่มีเครื่องเสียง ไม่มีดนตรี ไม่มีเพลงให้ฟังเหมือนกับปัจจุบัน เมื่อมีงานก็อาศัยการเล่าค่าวเพื่อสร้างความสนุกสนานรื่นเริงให้กับผู้ที่มาร่วมงานได้ฟังกัน อย่างเช่นงานศพก็จะเล่าค่าวเพื่อให้คลายความหมองเศร้า  และเมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปการเล่าค่าวจึงหายไปตามกาลเวลา แต่ก็ยังคงมีหลงเหลือให้ฟังอยู่ไม่มากนักกับผู้เฒ่าผู้แก่..ในยุคปัจจุบัน

ค่าว..ปั๋นปอนปี๋ใหม่

ยอหัตถา ฝ่ามือกราบนบ ต่านตี่เคารพ ปี่น้องตังหลาย เจิญฟังค่าวจ้อย ม่อนน้อยขะย๋าย บ่ว่าญิงจาย ตายายปี่ป้า 55 ผ่านไป ปี่น้องเจ้าข้า เป๋นปี่จัยยา บ่น้อย 56 เข้ามา สดใสช้อยล้อย เป๋นปี๋โจ๊คห้อย เนอนาย ม้าอัศฏรเรืองไลเชิดสาย เป๋นปี๋สบาย เนอนายปี่ข้า สัปปะเคราะห์ปี๋ เดือนวันตั๋วกล้า ขอได้รีรา กาดก้อยเคราะห์เจ็บเคราะห์เป๋น หนาวเย็นใหญ่น้อย อย่ามาจ่องห้อย ก๋ายา สัปปะเคราะห์ฮ้าย อย่ามาคล้ายมาหาหื้อได้ไกกา ตกน้ำแม่กว้าง ตั้งแต่นี้ไป หื้อสมไฝ่อ้าง เนอปี๋น้องเฮา 8 ทิศ เจ้านายต้าวขุน ไพร่ราษฏร์ญาติมิตร เมื่อคิดอยากได้ อันใด หื้อสมใฝ่คิด ดั่งความตั้งใจ๋ บ่ว่าญิงจาย เหมือนกั๋นตั่วหน้า หาเงินได้เงินหาทองเจ้าข้า ทรัพย์สินไหลมา ดั่งน้ำ จะเยี๊ยะอันใด มีของเตื่อมก้ำ เนอปี่น้องข้า อาวอา อายุวรรณะ พละสุขา โหตุตีฆา เหมือนกั๋นจู่ผู้ ลงทุนก้าขาย แม่นกเขาตู้ ก่ำไรไหลจู เตียงเต้า หลับดีฝันดี กู่ค่ำกู่เจ้าเนอปี่น้องเจ้า คนดี จะยกย่างย้าย นาดคล้ายวีถี 8 ทิศก็ดี มีจัยโจ๊คกล้า ล่ำรวยเงินทอง เหมือนกันตั่วหน้าพร้อมฝูงอาวอา ญาติมิตร ตั่วประเทศไทย สดใสเรืองฤทธิ์ จีวิตเจิดจ้า เนอนาย อยู่เย็นเป๋นสุข สมดั๋งใจ๋หมาย สมกำบรรยาย เนอนายปี่ป้า ม่อนขออวยพร เถิงปี่น้องข้า ตั่วถิ่นไทยนา 8 ทิศ ปริโยสาน ก่อนเนอญาติมิตร ขอพักเต้าอี้ วางลง ทุกๆ คน โจคดีเนอเจ้า เต้านี้ก่อนแหละนายเฮอ..

สบัญงายมหลายป๋ายใบกว้าง ในปี๋ 56 ขออย่าได้ขาดว้าง หื้อได้อยู่สร้าง เจริญเจริญก่อน

ลุงโต ขุนหวัง กับค่าวตุ๊กร้อยแปด (ทุกข์ 108)

ป้าป้าน วงศ์ปิ่นแก้ว กับค่าวเจ้าหงส์หิน ตอนต่วยหาแม่เฒ่า

แม่อุ้ยปั๋น จันทร์กาวี กับค่าวปั๋นปอนปี๋ใหม่

สืบฮีต ต๋ามฮอย ปี๋ใหม่เมือง

"สืบฮีต ต๋ามฮอย ปี๋ใหม่เมือง" เป็นอีกงานหนึ่งที่องค์การบริหารส่วนตำบลท่าก๊อและสภาวัฒนธรรมตำบลท่าก๊อ ร่วมกันจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี แล้วแต่ว่าจะเลือกจัดในวันไหน ปีนี้จัดเมื่อวันที่ 12 เมษายน 2556  ซึ่งเร็วกว่าทุกปีที่ผ่านมา เพื่อเป็นการอนุรักษ์ประเพณีที่ดีงามและมีมาแต่ดั้งเดิมไว้..

กิจกรรมภายในงานนอกจากการรดน้ำ ดำหัวผู้สูงอายุ เพื่อขอพรจากท่านแล้ว ยังมีการละเล่นพื้นบ้านอีกหลายอย่างให้ชม เช่น กีฬาเตะปิ๊บของผู้สูงอายุ มวยทะเล ปีนเสาน้ำมัน ซอ การเล่าค่าว ปิดตาแต่งหน้า การเต้นรำวงย้อนยุคของหมู่บ้านที่ชนะการประกวดงานเปิดแหล่งท่องเที่ยวอ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวงที่ผ่านมา และมีการเล่นกีฬาอีกอย่างหนึ่งที่มีมาคู่กับวันปี๋ใหม่เมือง คือ การเล่นโยนลูกกลอน หรือภาษาเหนือจะเรียกว่า "เล่นบ่ากลอน" ลูกกลอนทำด้วยเม็ดมะขามและเย็บด้วยผ้าเป็นถุงเล็กๆ สมัยเมื่อก่อนอาจไม่มีของเล่นอะไรมากมายเหมือนตอนนี้ยุคไอทีที่เด็กๆ อาจไม่รู้จัก ไม่เคยเห็น ไม่เคยเล่นมาก่อนให้ชมด้วย..

เปิดแหล่งท่องเที่ยว อ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวง

องค์การบริหารส่วนตำบลท่าก๊อและสภาวัฒนธรรมตำบลท่าก๊อได้จัดงานเปิดอ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวพักผ่อนเล่นน้ำคลายร้อนและจัดการประกวดเต้นรำวงย้อนยุค การประกวดธิดาช้าง ประจำปี 2556 ณ อ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวง ตำบลท่าก๊อ อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย เมื่อวันที่ 8 เมษายน 2556  

สำหรับเส้นทางไปอ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวง ใช้ถนนที่ไปวัดท่าก๊อ บ้านโฮ้ง ขับตรงไปตามเส้นทาง ระยะทาง 3 กม. สภาพถนนดี และในวันที่ 20 เมษายน 2556 ก็จะใช้สถานที่อ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวงจัดงานบุญบั้งไฟ ในเทศกาลวันสงกรานต์ปี๋ใหม่เมืองอีกด้วย..

อ่างเก็บน้ำแม่ก๊อหลวง

ประกวดเต้นรำวงย้อนยุค

ประกวดธิดาช้าง