เตาเผาสล่าทัน...ตั้งอยู่บ้านเลขที่ ๙๖ หมู่ที่ ๓ บ้านทุ่งม่าน ตำบลเวียงกาหลง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เป็นเตาเผาที่ตั้งขึ้นโดยคุณทัน ธิจิตตัง เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๖โดยได้แรงบันดาลใจจากการที่มีชาวต่างชาติเข้ามาศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เครื่องปั้นดินเผาในเวียงกาหลง การขุดค้นในครั้งนั้นสร้างความแตกตื่นให้แก่ชาวบ้าน และหันมาขุดหาเครื่องปั้นดินเผาตามแหล่งเตาเผาโบราณต่างๆ มากมายเพื่อซื้อขายให้แก่พ่อค้าวัตถุโบราณ คุณทันจึงเกิดความรู้สึกตระหนักถึงปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น และหวงแหนในศิลปหัตถกรรม ภูมิปัญญาศิลปวิทยาการที่บรรพบุรุษได้สร้างไว้ จึงเริ่มศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของเวียงกาหลง และกรรมวิธีผลิตเครื่องเคลือบดินเผาตามแบบโบราณทั้งรูปทรง เอกลักษณ์ ลวดลาย กรรมวิธีในการปั้น วิธีเผาล้วนแต่ใช้กรรมวิธีแบบโบราณทั้งสิ้น คุณทันได้ทดลองพัฒนากรรมวิธีต่างๆ มาด้วยตนเองจนได้รับคัดสรรให้เป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ ๔ ดาว ในปี พ.ศ.๒๕๔๖
เอกลักษณ์ของเครื่องเคลือบดินเผาจากกลุ่มสล่าทัน คือ ชิ้นงานมีความประณีต เนื้องานมีความเบาบางเนื่องจากเนื้อดินเป็นดินดำที่มีเฉพาะที่เวียงกาหลงซึ่งสามารถทนความร้อนสูง สามารถเผาโดยใช้อุณหภูมิสูงได้โดยไม่เสียรูปทรง นอกจากนั้นยังมีลวดลายที่ตกแต่งประดับบนชิ้นงานที่สัมพันธุ์กับคติความเชื่อถือ โดยสามารถแบ่งออกได้เป็น ๓ กลุ่มคือ
กลุ่มสัตว์มงคล เช่น ลายปลาตะเพียน ลายกิเลน ลายม้ามังกร ลายมังกร ฯลฯ โดยมีคติดความเชื่อในเรื่องมงคลโชคลาภ ความอยู่เย็นเป็นสุข มงคลมหาอำนาจ ความแข็งแกร่ง อายุยืนยาว เป็นต้น
กลุ่มที่สอง คือ กลุ่มพฤกษามงคล เช่น ลายก้านขด ลายบัวเล็บช้าง ลายผักกูด เป็นต้น มีคคิความเชื่อเกี่ยวกับการไม่มีอุปสรรค ความมั่นคง ความสะดวกราบรื่น
กลุ่มที่สาม คือ กลุ่มลวดลายที่มีความหมายตามตำนานท้องถิ่น คือ ลายตัวกา และลายดอกกาหลง ซึ่งเป็นลวดลายที่ได้มาจากตำนานแม่กาเผือก มีความหมายถึงความเป็นสิริมงคล ความสงบ
จากคนท้องถิ่นที่ไม่มีความรู้เกี่ยวกับเครื่องปั้นดินเผามาก่อน คุณทัน ธิจิตตัง ใช้เวลาศึกษาเกี่ยวกับเครื่องเคลือบดินเผา 18 ปี เครื่องเคลือบดินเผาที่ผลิตออกมาจึงไม่ผิดเพี้ยนไปจากของเดิม แต่ด้วยจิตสำนึกหวงแหนในภูมิปัญญาของบรรพบุรุษในท้องถิ่น คุณทัน ธิจิตตังได้ถ่ายทอดความรู้ที่สั่งสมมาให้แก่ลูกศิษย์ลูกหามากมายจนได้รับการยกย่องเป็นปราชญ์ "ผญาดีศรีล้านนา ปี ๒๕๕๓" จากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช).
ไปเยี่ยมชม และพูดคุยกับลุงทันได้นะค่ะ ท่านใจดีมาก ขอบคุณสำหรับข้อมูลและเรื่องราวของโบราณที่ลุงทันได้อธิบายให้ฟังและที่สำคัญสิ่งของโบราณมีคุณค่าควรอนุรักษ์และรักษา นอกจากเตาเผาสล่าทันแล้วไม่ไกลจากกันก็จะเป็นเตาเผาโบราณทุ่งม่านพ่ออุ้ยทาและเตาเผาลุงศรี ทั้ง 2 เตาตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามกัน
 |
| คุณทัน ธิจิตตัง ผญาดีศรีล้านนา ปี ๒๕๕๓ |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น